Anticonceptie voorlopig nog niet gratis

De overheid hoeft anticonceptie niet gratis aan vrouwen aan te bieden. Dat heeft de rechtbank in Den Haag afgelopen woensdag 6 oktober bepaald. Volgens de rechtbank is anticonceptie in Nederland goed toegankelijk en is het geen discriminatie dat vrouwen boven de 21 jaar zelf voor deze anticonceptie moeten betalen. 

Een aantal organisaties maakten zich samen met ruim 7000 burgers hard voor een vergoeding van anticonceptie. De organisaties en burgers vinden het namelijk oneerlijk dat vrouwen voor anticonceptie moeten betalen. Vrouwen draaien dan ook vrijwel altijd op voor de kosten, terwijl de partners net zo goed een bijdrage hebben. Op Prinsjesdag maakte het huidige kabinet al bekend deze beslissing over te laten aan een nieuw kabinet, zodra dat gevormd is.

De uitspraak over anticonceptie

De rechter heeft echter besloten dat hij geen zeggenschap heeft over de vraag of de overheid anticonceptie moet vergoeden. Volgens de rechter is het in ieder geval geen discriminatie dat vrouwen boven de 21 jaar hun eigen anticonceptie moeten betalen. Wel is de overheid verantwoordelijk voor het waarborgen van ‘seksuele en reproductieve rechten’. Het vergoeden van anticonceptie is daarvoor niet nodig.

De rechter: “Anticonceptie is in Nederland ruim voldoende beschikbaar en bovendien vrij verkrijgbaar.” Volgens de rechter zijn de kosten ook niet zo hoog dat deze een belemmering vormen om anticonceptie aan te schaffen, al denken verschillende organisaties en burgers daar anders over.

Wetswijziging

Eisers van de rechtszaak wilden dat anticonceptie terugkomt in het basispakket. De Tweede Kamer nam hier in februari ook al een motie voor aan. Destijds besloot demissionair minister Van Ark echter dat het beter is als een volgend kabinet hierover besluit, gezien de kosten van 25 à 60 miljoen.

Een aantal linkse partijen (PvdA, GroenLinks en SP) zijn het hier echter niet mee eens en dienen nu daarom een wetswijziging in. Zij willen graag dat anticonceptie volgend jaar al in het basispakket komt en willen niet op een nieuw kabinet wachten. Dat voorstel wordt eind deze maand besproken.

Anticonceptie in het basispakket

In 1971 kwam anticonceptie voornamelijk dankzij aanhoudende acties van de vrouwenbeweging Dolle Mina in het basispakket. Decennia lang bleef dat zo, tot het tweede kabinet-Balkenende de pil in 2004 uit het basispakket haalde. Vier jaar later keerde anticonceptie weer voor even terug in het basispakket, maar onder Rutte 1 lag deze er snel weer uit. Wel kun je hier een aanvullende verzekering voor nemen.

De geschiedenis van de pil

Volgens een onderzoek van het CBS uit 2013 is de anticonceptiepil de populairste anticonceptie, al daalt het aantal vrouwen dat de pil gebruikt langzaam. In 2021 gebruikt nog 32% van de vrouwen die anticonceptie gebruiken nog de pil volgens het CBS. Weet jij eigenlijk waar het populairste anticonceptiemiddel vandaan komt en hoe het zich heeft ontwikkeld? Om je op de hoogte te brengen, maakten we een tijdlijn.

Klik op de pijlen rechts om de rest van de tijdlijn te bekijken.